بسیاری از کشورها ادعا میکنند که آنها بازی شطرنج را در فرم ابتداییش اختراع کرده اند. رایج ترین باور این است که ریشه ی شطرنج از هند می آید، جایی که به آن Chaturanga میگفتند که بنظر میرسد در قرن ۶ م هجری قمری اختراع شده باشد. اگر چه باور عمومی بر این است که بعد از هندی ها، ایرانی ها نسخه ی مدرن تر آن را اختراع کردند. در حقیقت، قدیمی ترین قطعه های شطرنج شناخته شده، در کاوش سرزمینهای باستانی پارسی پیدا شده است.
تئوری دیگری وجود درد مبنی براینکه بازی شطرنج از بازی مشابهی در چین گرفته شده است یا حداقل وابسته به آن است که از ۲ قرن پیش از میلاد در آن وجود داشته است. Joseph Needham و David Li دو دانشمندی هستند که از این نظریه حمایت کرده اند. در نهایت شطرنج به سمت غرب تا اروپا و به سمت شرق تا چین هم گسترش یافت. یک تئوری وجود دارد که میگوید شطرنج از هند به ایران مهاجرت کرد که اصطلاحات آن به فارسی ترجمه شد و و نام آن به chatrang تغییر یافت. ورود شطرنج به اروپا، با بهبود قدرت ملکه شناخته شده است. قدیمی ترین متن های شناخته شده، نشان دهنده ی یک گسترش دوجانبه از امپراتوری پارسی است. در حقیقت قدیمیترین منبع اشاره میکند که شاه اردشیر که حکومت او در ۲۲۴-۲۴۱ میلادی بود، استاد این بازی بوده است. این نشان میدهد که بازی شطرنج قبل از حکومت او اختراع شده است.